Mój pendrive przestał działać. Czy możecie odzyskać moje dane ?
Jeżeli utraciłeś dostęp do danych zapisanych w pamięci USB a po wielu próbach pendrive nadal nie chce współpracować, sugerujemy aby już nie podłączać urządzenia do portu USB. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji kiedy pamięć NAND ulega degradacji, czego skutkiem często jest uszkodzony system plików lub problemy z detekcją urządzenia.
Jeżeli w klasycznym pendrive doszło do uszkodzenia interfejsu USB np. wygięcia lub oderwania, także sugerujemy nie podłączać urządzenia do portu USB ze względu na ryzyko uszkodzenia elektroniki. Błąd ludzki jak skasowanie, sformatowanie lub częściowe nadpisanie danych może uniemożliwić ich odzyskanie w przypadku dalszej aktywności zapisu.
Jaka jest szansa na odzyskanie danych ?
Nasze usługi oferujemy w zakresie wszystkich rodzajów pendrive uszkodzonych fizycznie lub logicznie. W większości przypadków udaje nam się odzyskać przynajmniej najbardziej krytyczne dane. Otrzymujemy od Państwa urządzenia z typowymi uszkodzeniami o charakterze elektronicznym lub mechanicznym. Wymienić tu możemy takie przypadki jak pęknięcie płytki PCB, wyrwanie lub skrzywienie interfejsu USB, degradacja kości NAND, uszkodzenie banków pamięci, uszkodzony kontroler, błędnie funkcjonujący lub uszkodzony firmware a także typowe usterki systemu plików.
W przypadku standardowych pendrive z architekturą SMD proces odzyskiwania z reguły przebiega szybciej w porównaniu do pamięci USB o budowie kompaktowej tzw. monolitycznej. Wymaga ona czasem dodatkowych badań, które mogą wydłużyć pracę. Pomagamy przywracać klientom utracone pliki w trudnych przypadkach, które wymagają całkowitego poświęcenia czasu i cierpliwości. Do prac z tym związanych możemy zaliczyć rozpoznanie pinout'u zintegrowanej kości NAND tzw. pinout development i/lub praca ze specyficznym lub niezbadanym układem kodowania. Niektóre z tych przypadków mogą zająć miesiące badań. Cały proces przeprowadzany jest w naszym laboratorium.
Największym problemem, który ogranicza naszą pracę lub uniemożliwia jej wykonanie są przypadki uszkodzenia mechanicznego kości NAND, np. jej ukruszenia, pęknięcia lub ułamania. Problemem są także urządzenia, w których doszło do nadpisania danych.
Pracujemy zgodnie ze sprawdzonymi metodami i standardami. Dzięki wykwalifikowanemu personelowi, profesjonalnym narzędziom sprzętowo-programowym oraz rozwiązaniom autorskim potrzebnym w szczególnych przypadkach osiągamy wysoką skuteczność.
Najczęściej występujące problemy z pendrive:
- Wykrywany z błędną pojemnością
- Wykrywany z inną nazwą
- Wykrywany jako RAW w menadżerze urządzeń
- Całkowity brak detekcji
- Brak dostępu do konkretnego folderu/pliku
- Zaginione pliki lub foldery
- "Krzaczki" w nazwach w katalogu głównym
- Przy kopiowaniu pendrive się odłącza lub zawiesza
- Bardzo wolny odczyt z błędami
Jeżeli mają Państwo pytania zachęcamy do kontaktu telefonicznego pod numerem +48 600 051 050.
1. Charakterystyka pendrive
Pamięci USB w ciągu ostatnich kilkunastu lat stały się bardzo popularnymi nośnikami danych. Urządzenia te są połączeniem pamięci flash typu NAND z uniwersalną magistralą szeregową. Kością NAND steruje procesor popularnie określany jako MPU (ang. Memory Processor Unit). Oba te układy scalone znajdują się na niewielkich rozmiarów płytce PCB. Na rynku istnieje wielu producentów kontrolerów pamięci oraz układów NAND. Generalnie pendrive budową wewnętrzną przypomina kartę pamięci ale wyposażony jest w interfejs USB, obowiązkowo występujący w dzisiejszych komputerach.
Pomimo iż nośniki te nie oferują tak dużych pojemności jak dyski twarde, są od nich praktyczniejsze ze względu na wielkość, wagę, kształt i brak elementów mechanicznych wrażliwych na uderzenie czy przeciążenie. Choć dzisiaj mają już poważną konkurencję w postaci dysków SSD USB.
Obecnie w pamięciach USB przechowujemy co raz bardziej krytyczne informacje. Dzięki ciągłej ewolucji tych nośników możemy korzystać z rozwiązań szyfrujących, mających na celu poprawę bezpieczeństwa danych a ich obudowy dedykowane są do różnych warunków pracy.
W pamięciach Flash popularnym systemem plików stał się FAT firmy Microsoft oraz jego odmiany, choć na początku ich ewolucji wykorzystywano różne systemy plików. Można tu wymienić technologię ExtremeFFS rozwijaną przez SanDisk dla dysków solid state, jak również takie systemy jak TrueFFS, JFFS, Flash Translation Layer (FTL) oraz Microsoft FFS2.
2. Błędy systemu plików
Oferujemy nasze usługi w przypadku popularnych błędów związanych z awarią systemu plików. Możemy do nich zaliczyć "prośbę o sformatowanie dysku przed użyciem" lub informacje "wolumin nie zawiera rozpoznawanego systemu plików". W tego typu błędach dochodzi do usterki metadanych. Uszkodzenie metadanych systemu plików może być spowodowane przez błędny zapis systemu operacyjnego lub mieć już charakter fizyczny związany z awarią elektroniki. W przypadku problemów z odczytem kości NAND mogą pojawić się błędy logiczne. Awaria systemu plików objawia się zwykle błędami przy próbie jego załadowania przez system operacyjny lub podczas próby dostępu do konkretnego katalogu. Zwykle w konsoli zarządzania dyskami pojawia się wówczas informacja o stanie surowym przestrzeni partycji i oznaczona jest jako RAW.
Ponadto odzyskujemy skasowane pliki z pendrive a także z innych urządzeń, które dość często są usunięte w sposób przypadkowy lub nieprzemyślany. Do utraty danych z powodu błędu ludzkiego możemy zaliczyć także ich nadpisanie lub sformatowanie.
3. Uszkodzony fizycznie pendrive
Przyczyny utraty dostępu do danych możemy podzielić na te związane z uszkodzeniem logicznym, fizycznym lub błędami w funkcjonowaniu oprogramowania fabrycznego sterującego urządzeniem. Jedną z najczęstszych przyczyn awarii fizycznej jest degradacja kości NAND. Komórki pamięci stają się wówczas nieczytelne lub są na granicy timeout'u. Degradacja komórek pamięci może postępować niezauważalnie. Ze względu na ubogi firmware, pendrive nie posiada funkcji SMART alarmującej w BIOS o jego stanie. Symptomami może być np. spowolnienie odczytu.
Taki stan rzeczy przede wszystkim może skutkować uszkodzeniem plików z danymi lub błędami metadanych. Może się to objawiać zaginionymi plikami lub folderami, brakiem dostępu do nich, zawieszaniem się systemu operacyjnego przy próbie załadowania systemu plików lub brakiem przydzielenia litery dla urządzenia. Bardzo częstym przypadkiem jest tutaj także oznaczenie partycji jako RAW opisane wcześniej. W przypadku przepełnienia puli uszkodzonych sektorów lub nagłego zwiększenia ich ilości oprogramowanie fabryczne urządzenia może nie poradzić sobie z obsługą błędów, czego skutkiem zwykle jest niestabilna praca.
Kolejnym popularnym uszkodzeniem fizycznym jest uszkodzenie banku pamięci NAND, tutaj zwykle tracimy dostęp do danych z dnia na dzień. Objawiać się to może np. uszkodzeniem partycji lub błędami w detekcji urządzenia.
Uszkodzeniu fizycznemu może ulec także kontroler pamięci np. w skutek przepięcia, ekstremalnych warunków pracy albo wad fabrycznych. Może wystąpić wówczas sytuacja, gdzie uszkodzony pendrive po włożeniu do portu USB nie reaguje i jest całkowicie zimny lub mocno się rozgrzewa. Jeżeli pendrive wyposażony jest w diodę zwykle przy uszkodzeniu kontrolera pamięci dioda przestaje sygnalizować ale może także świecić w sposób ciągły. W tego typu przypadkach, kiedy pojawiają się błędy w komunikacji z kością NAND najczęściej konieczne jest jej wylutowanie tzw. BGA lub TSOP chip-off.
Naprawa Pendrive (uszkodzony interfejs USB)
Do powszechnie występujących uszkodzeń fizycznych pendrive możemy oczywiście zaliczyć także wygięcia, pęknięcia, ułamania lub wyrwania ścieżek z obwodu drukowanego (PCB). Pamięci USB ze względu na łatwość przenoszenia często wystawione są na rozmaite próby wytrzymałościowe. Uszkodzenia tego rodzaju powstają zwykle pod wpływem siły nacisku lub uderzenia. Kąpiele, przypalenia czy starcie z zębami zwierząt także może przyczynić się do utraty dostępu do danych.
W przypadkach uszkodzenia interfejsu USB, kiedy nie doszło do zerwania ścieżek naprawiamy pendrive w sposób trwały. W pozostałych przypadkach naprawiamy pamięci USB w celu odzyskania z nich danych. Jest to naprawa serwisowa, tym samym pendrive zwykle nie nadaje się do dalszej eksploatacji. Nie udzielamy napraw gwarancyjnych.
4. Pendrive error
Nieprawidłowe funkcjonowanie firmware może powodować rozmaite i często nieokreślone błędy w pracy urządzenia. Podobnie jak w dyskach najczęściej spotykaną przyczyną dysfunkcji oprogramowania fabrycznego jest skumulowanie nadmiernej ilości fizycznie uszkodzonych sektorów. W przypadku pendrive są to komórki pamięci flash, która może być niskiej jakości. Błędna praca firmware może być także wynikiem wypuszczenia na rynek wadliwego mikrokodu lub wadliwego czy uszkodzonego kontrolera pamięci.
Objawy dysfunkcji firmware, które możemy określić to najczęściej błędna identyfikacja urządzenia skutkująca brakiem jego gotowości. Popularnym błędem z jakim zgłasza się wówczas pendrive jest np. "2233 PRAM USB". Najczęściej są to także różne odmiany nazwy firmware. Użytkownicy zwykle mylą takie błędy z prawidłową nazwą urządzenia. Dochodzi do sytuacji gdzie system operacyjny MS Windows informuje użytkownika aby pobrał sterownik dla urządzenia, które nie istnieje. Ponadto w sieci istnieją strony promujące hasło "2233 PRAM Drivers Download".
Kolejnym objawem dysfunkcji fabrycznego mikrokodu może być detekcja urządzenia z nieprawidłową pojemnością, gdzie w wyniku błędu pendrive ma pojemność zero lub zbliżona do zera. Może także wówczas zgłaszać swój stan jako nieodczytywalny w oknie właściwości urządzenia np. w eksploratorze plików lub w konsoli zarządzania dyskami. Jeżeli zgłoszona pojemność jest większa od zera, zwykle w menadżerze dysków pojawia się niewielka partycja, do której nie ma dostępu. Powodem błędnej detekcji może być już wówczas uszkodzenie firmware lub problem z odczytem sektorów, w których jest on zapisany. Błędem pojawiającym się w przypadku problemów z detekcją jest zwykle "dymek" na pasku zadań, z informacją nie rozpoznano urządzenia USB po bezpośrednim włożeniu go do portu USB.
Ponadto skutkiem błędów w pracy firmware może być także całkowity brak detekcji pendrive. Nie zgłasza się on wówczas w ogóle w systemie operacyjnym. Jeżeli pendrive posiada diodę może ona w takim przypadku świecić sygnalizując próbę odczytu mikrokodu. Zwykle, choć nie zawsze firmware wówczas powoduje ciągły stan zajętości urządzenia.
5. Monoliths (architektura zintegrowana)
Architektura typu monolitycznego to zintegrowane MPU z pamięcią NAND oraz interfejsem urządzenia. Konstrukcja ta w zasadzie powstała w celu zmniejszenia nośnika danych tak, aby można było używać go w niewielkich urządzeniach jak np. telefon komórkowy, mini aparat cyfrowy/kamera, laptop lub jakiekolwiek miniaturowe urządzenie z czytnikiem lub portem USB. Ta nowatorska technologia początkowo wykorzystywana była w miniaturowych kartach pamięci np. micro SD. W pendrive pozwoliła na skrócenie jego długości do minimum, choć obecnie możemy spotkać już budowę monolityczną w "pełno-wymiarowych" pamięciach USB.
Jej cechą zasadniczą jest brak układów scalonych montowanych powierzchniowo (SMD/SMT). W budowie monolitycznej zwykle zastosowana jest jedna kość NAND. Całe urządzenie zalane jest tworzywem a na jego powierzchni widać jedynie wyjścia interfejsu. Aby dostać się bezpośrednio do binariów zapisanych w pamięci flash potrzebne są wyjścia potocznie określane pinout'em, który w zależności od producenta może być wyprowadzony na powierzchnie monolitu ale nie musi. Ponadto w produkcji urządzeń z architekturą monolityczną nie istnieje standard wyprowadzeń sygnałów tak jak dla układów TSOP czy BGA. Istnieje pewien wspólny schemat ale poza tym w naszej pracy często spotykamy pamięci USB, które są unikalne.
W przypadku kiedy monolit nie posiada wyprowadzonego pinout'u, poza jego ustaleniem fizycznym konieczne są badania sygnałów z jakimi pracuje kość NAND. W połączeniu z coraz bardziej zaawansowaną technologią zapisu w jej komórkach oraz kodowaniem danych może to stanowić nie lada wyzwanie. Pamięci USB wykonane w tej technologi zwykle też nie posiadają diody, co utrudnia określenie czy kontroler urządzenia pracuje.
6. Popularne marki pendrive
Świadczymy usługi w zakresie popularnych marek i serii pendrive. Ich producenci to obecnie duże korporacje z ugruntowaną pozycją na rynku jak np. Sandisk, Kingston Technology czy Samsung. Na przestrzeni dekady do ich grona dołączały także mniejsze firmy oferujące tańsze produkty. Dzisiaj mówi się już, iż producentem pendrive w starej technologii SMD może zostać nawet student. Pokazuje to skale produktów nienormowanych i niskiej jakości, które także dostępne są na rynku pamięci flash.
Liderzy branży w swoich produktach często wykorzystują układy NAND wysokiej jakości takich producentów jak Samsung, Toshiba czy Micron Technology. Stosują także własne kontrolery lub sięgają po znane marki firm trzecich jak np. Phison czy Silicon Motion. W przypadku małych i nieznanych firm często pochodzących z Chin zastosowanie mają układy elektroniczne niskiej jakości. Tego typu urządzenia możemy spotkać w rozmaitych produktach "no name" atrakcyjnie lub dość oryginalnie opakowanych jak np. rozmaite breloczki. Istnieje także cały sektor sprzedaży tanich urządzeń na potrzeby marketingowe jak np. pod nadruk logo firmy. Kolejny zbiór tanich pamięci USB to tzw. fake pendrive, przed którym niekiedy trudno się uchronić. Używanie tego typu produktów niestety przyczynia się często do nieodwracalnej utraty danych, a nierzadko stosowane są w celu archiwizacji dokumentów firmowych a nawet baz danych.
Oferujemy nasze usługi w przypadku takich serii jak Sandisk Ultra, Sandisk Cruzer czy Kingston DataTraveler, w skład których wchodzą urządzenia dla klientów prywatnych, a także pamięci do zastosowań biznesowych i wojskowych. Technologia firmy Sandisk została przejęta przez światowego lidera w produkcji dysków twardych firmę Western Digital.
Popularne marki pendrive, które otrzymujemy od Państwa:
- Sandisk: m.in. seria Ultra oraz Cruzer - Glide, Blade, Edge, Switch, Fit, Facet, Pop
- Kingston Technology: m.in. seria DataTraveler - DT 100 G2, DT 101 G2, DT G3, DT Micro, DT 111, DT Locker+ G2
- Samsung
- Toshiba
- GoodRam
- Adata
- OCZ Technology
- Corsair
- Patriot Memory
- Lexar
- Sony
- Verbatim
- TDK
Popularne kontrolery stosowane w pendrive, z których odzyskujemy dane:
- Sandisk: 20-82-00xxx, 20-99-000xx, 82-00xxx
- Silicon Motion: SM22x, SM26x, SM32x, SM22xx, SM26xx, SM27xx, SM31xx,SM32xx,
- Phison: PS10xx, PS20xx, PS21xx, PS22xx, PS30xx, PS31xx, PS40xx, PS50xx, PS80xx, PS81xx, PS82xx
- Skymedi: SK62xx, SK66xx
- Alcor: AU63xx, AU69xx, AU89xx, AU93xx
- USBest: UT161, UT163, UT164, UT165
- ITE: GST11xx, IT11xx
- SSS: SSS61xx, SSS66xx, SSS88xx